Psychoterapia uzależnień
Psychoterapia uzależnień to terapia skierowana do osób zmagających się zarówno z problemem uzależnienia od substancji, jak i do osób zmagających się z uzależnieniami behawioralnymi, czyli polegającymi na nadmiarowym, niekontrolowanym praktykowaniu określonego zachowania (seksoholizm, pracoholizm, zakupoholizm, patologiczny hazard).
Podejście do kwestii uzależnień bywa bardzo różne. Kiedy zgłasza się osoba z problemem nadużywania substancji, nie utrzymująca lub mająca problemy z utrzymaniem abstynencji, to głównym celem, na początkowym etapie terapii, jest wspieranie i kształtowanie umiejętności powstrzymywania się od zażycia. Służy temu praca w obszarze pogłębiania świadomości własnych stanów i czynników ryzyka powodujących złamanie abstynencji, z jednoczesnym wzmacnianiem umiejętności poradzenia sobie w takich sytuacjach. Taka terapia ma charakter wspierający, pracy na zasobach, z elementami psychoedukacji. Zdarza się również tak, że w trakcie konsultacji, psychoterapeuta rozstrzyga, iż osoba nie może być zakwalifikowana do terapii indywidualnej w gabinecie. Powodem może być aktywne zażywanie substancji, niemożność podjęcia abstynencji lub zbyt częste złamania abstynencji, które są oporne na leczenie w terapii indywidualnej w gabinecie. Wtedy taka osoba zostaje skierowana na oddział detoksykacyjny, bądź do ośrodka całodobowej opieki prowadzącego terapię uzależnień czy ośrodka terapii dziennej, gdzie działania terapeutyczne są bardziej zintensyfikowane. Dopiero po ukończeniu leczenia o takim charakterze, może kontynuować terapię w gabinecie.
Gdy zgłaszają się osoby o ustabilizowanej abstynencji, bądź ze sporadycznymi załamaniami abstynencji, ale zdolne do jej utrzymania, proponowana jest terapia wspierająca lub wglądowa (w konkretnym nurcie, w którym pracuje psychoterapeuta) w trakcie której pracuje się nad przyczynami psychologicznymi, które spowodowały objaw w postaci nadmiernego zażywania substancji. Te dwie części stanowią całość psychoterapii uzależnień: pierwsza- terapia podstawowa stabilizująca abstynencję oraz druga terapia pogłębiona- opracowująca problemy psychologiczne, które doprowadziły do rozwinięcia się uzależnienia.
Nieco inaczej wygląda sytuacja z uzależnieniami behawioralnymi. Zachowania, które są nadmiarowe często są również zachowaniami, których nie można zupełnie wykluczyć z życia osoby (tak jak to jest w przypadku uzależnień od substancji). Trzeba chodzić do pracy, robić zakupy czy też zaspokajać potrzeby seksualne. Wyjątkiem jest patologiczny hazard, z którego można całkowicie zrezygnować. Niemniej jednak praca terapeutyczna w obszarze uzależnień zwanych behawioralnymi coraz częściej wiąże się z podjęciem psychoterapii, która ma na celu przepracowanie przyczyn psychologicznych powyższych objawów.